Dijkstra, Johan
Groningen, 23 december 1896 - Groningen, 21 februari 1978
Biografie: Johan Dijkstra
Johan Dijkstra was een Nederlandse kunstenaar. Dijkstra mag worden gezien als een van de belangrijkste Groninger kunstenaars van de twintigste eeuw. Met Jan Altink was hij in 1918 oprichter van De Ploeg.
In zijn atelier aan de Spilsluizen, ontworpen door zijn vriend en architect (en beroemd voetballer) Evert van Linge, verdiende hij zijn eerste brood met het vervaardigen van illustraties en reclamekunst. In 1926 werd hij leraar bij een tekenvereniging van Groninger studenten. Door dat werk kreeg hij ruimte voor het vrije werk dat bestond uit schilderijen en enkele beeldhouwwerken. Zijn eerste artistieke voorbeeld was Vincent van Gogh.
Hij schilderde beelden van het Groninger plattelands- en stadsleven en prachtige portretten van overige Ploeg-leden. Pas in 1924 gaf hij zich over aan het expressionisme, maar volgens zijn critici niet met overweldigend succes.
Vanaf 1930 koos Dijkstra een andere richting en stortte hij zich op de monumentale kunsten. Hij schiep een wandschildering in het Groninger stadhuis en leerde van Duitse glasschilders de techniek van het brandschilderen. Zijn eerste grote monumentale opdracht voor de oorlog was het vervaardigen van de ramen voor de aula van de Rijksuniversiteit. Hierin ook afgebeeld zijn twee vrouwelijke heldinnen; Aletta Jacobs en Anda Kerkhoven. Anda (Melisande Tatiana Marie), schilderde hij diverse malen, ook na haar dood wegens haar verzetswerk vlak voor de bevrijding vermoord door de Duits / Nederlandse SD!
Na de oorlog volgden glasopdrachten voor in Dordrecht (Grote Kerk), Coevorden en Utrecht (Geertekerk). In het buitenland (Manchester en Malmö) ontwierp hij mozaïeken en nam hij deel aan groepstentoonstellingen van De Ploeg in New York, Oldenburg en de Biënnale van Venetië.
Zijn laatste levensjaren waren niet de gelukkigste. Na het overlijden van zijn vrouw Marie zwierf hij vaak rond over de straten. Zijn creativiteit had hem blijkbaar verlaten en zijn productie stokte. In zijn kunstkritieken in het Nieuwsblad van het Noorden werden zijn uithalen steeds feller waardoor hij weinig vrienden overhield.
Kunststromingen: Ploeg (De)