Hysterie en extase. Verlangen en onmacht. Belofte en overgave. Het zijn krachtige, veelzeggende en tot de verbeelding sprekende woorden die kunstenaar Jan Grosfeld gebruikt als hij over zijn werk spreekt. Hij zegt dat hij wordt gestuurd door beelden die hij in het alledaagse leven ziet. Beelden die zo sterk zijn dat hij niet anders kan dan ze verwerken tot tekeningen, schilderijen, sculpturen en installaties.

How each of us Believes luidt de titel van het indringende werk dat Jan Grosfeld (1956) presenteert in galerie Nouvelles Images. Niet wat we geloven, of waarin, maar hoe we geloven. Geloven met een hoofdletter. Die staat er niet voor niets. "Het geloven in de dingen is voor mij de directe beweegreden om te willen schilderen. Het is een zoektocht naar de reden waarom wij geloven in hetgeen wij geloven. Het gaat mij er niet om wat wij geloven. How each of us Believes zegt alles over de reden waarom ik schilder en waarom ik de toeschouwer daar zo graag deelgenoot van wil maken."

Jan Grosfeld is een kunstenaar die de ideologie van het economische beeldgebruik aanhangt. Zijn werk is zonder franje of opsmuk. Alles wat niet noodzakelijk is om het verhaal te vertellen, is weggelaten. In zijn pictografische abstracties, van bijvoorbeeld een weg, een mens of dier, benadrukt Grosfeld de kern van zijn artistieke stelling. Het is een essentie van verlangen en wanhoop, van illusie en een onbereikbare belofte. How each of us Believes bestaat uit verschillende series. Er is een reeks schilderijen waar op een achtergrond van dreigend massief antraciet de contouren van menselijke gedaantes zijn afgebeeld in witte simpele, ruwe penseelstreken. Of het mannen of vrouwen zijn, is onduidelijk. Wat er uit spreekt, is helder en heeft onmiskenbaar met de tijdgeest te maken, zoals te zien is in het schilderij GSM. "De menselijke gedaantes in mijn werk zijn androgyn. De figuren zijn niet man, niet vrouw, niet kind en niet volwassen. Ik wil namelijk niet te specifiek zijn. Ik vind het belangrijker dat die figuur zich op een verlangende, melancholieke wijze verhoudt met de tijd dan dat hij zich laat duiden als een individu. GSM gaat over de wens om communicatieve onmacht te doorbreken. Ik toon een ambivalent beeld. De dubbelzinnigheid zit ook in de materie van het schilderij. Ik wil met een penseelstreek een vorm oproepen, maar die tegelijkertijd ook ontkennen. Ik wil zowel de platheid als de ruimtelijkheid van het werk benadrukken."

Een andere serie bestaat uit schilderijen met een fond van goud waarop woorden of teksten staan, zoals Baby,'Come in me, of Het volk is kut. "Het fond waarop de dingen geschilderd zijn heeft een symbolische betekenis. Het verwijst op een klassieke manier naar de eindeloosheid. Goud staat voor het hemelse en de voorstellingen die ik op dat goud heb geschilderd, zijn voor mij kleine, alledaagse wensen. Ze drukken tegelijkertijd liefde én boosheid uit. Het volk is kut vind ik noodzakelijk om te zeggen, maar er spreekt ook mijn afhankelijk van het volk uit."

De tentoonstelling bestaat uit collages, gouaches, werk op papier, sculpturen en installaties. Op een matras ligt een dood varken met naast deze paradoxaal levensechte verschijning een gettoblaster die onbruikbaar is gemaakt. "Twee vormen van niet-spreken worden samengebracht, ik kan er wel om lachen", zegt Grosfeld. How each of us Believes is een expositie met prikkelende, fier sprekende en melancholiek verlangende kunst. Rest de vraag, hoe Jan Grosfeld gelooft. Hij zegt de kerk te haten, maar hij vindt de rituelen van de doop en de zalving ontroerende metaforen. Hij begrijpt de troost die mensen daar in vinden. Zelf put hij troost uit zijn werk. "Omdat de dingen in het leven soms zo ernstig zijn dat het een goede ontsnapping is om er over te schilderen, maar je kunt er de dingen ook mee relativeren zodat de ernst wordt ontkracht. Ik ben niet naar iets specifieks op zoek in mijn werk. De onderwerpen dienen zich zelf aan. Met een overweldigende kracht. Beelden of woorden dringen zich aan mij op. Ik kan er niet omheen. De meest belangrijke werken zijn voor mij die waar ik zelf helemaal niets van begrijp. Wat dat betreft geloof ik in overgave. In de overgave aan allerlei spirituele handelingen, waarvan het schilderen er een is. Ik geloof in de overgave die schuilgaat achter hysterie, net zoals ik geloof in extase. De schilderijen zijn wensvoorstellingen, het zijn beloften. Het mooie van een belofte is de onbereikbaarheid ervan. Daarom kan ik eindeloos blijven schilderen." (Haagsche Courant, september 2003).