Kunstmakelaardij Metzemaekers
Op deze pagina vindt u een overzicht van kunstenaars waarvan u op deze site meer informatie kunt vinden.

Hals, Frans

Antwerpen, 1580 - Haarlem, 1 september 1666

Biografie: Frans Hals

Frans Hals werd waarschijnlijk in Antwerpen geboren in 1580 en hij overleed in Haarlem op 1 september 1666. Hij was vooral bekend als portretschilder en behoort samen met Rembrandt van Rijn en Johannes Vermeer tot de grootmeesters van de 17de eeuwse Hollandse schilderkunst.

Na de val van Antwerpen in 1585 weken de ouders van Hals, die afkomstig waren van Mechelen, uit naar de Noordelijke Nederlanden. De familie wordt voor het eerst in 1591 in Haarlem vermeld. Volgens een bericht uit 1618 was Frans Hals een leerling van Carel Mander.

Zijn eerste vrouw, Annetje Harmensdochter, stierf reeds in 1615. In 1617 trouwde hij Lysbeth Reiniers. Uit beide huwelijken had hij een groot aantal kinderen.

In tegenstelling tot de meeste andere schilders uit die tijd schijnt hij nauwelijks gereisd te hebben. Slechts een verblijf van enkele maanden te Antwerpen, waar hij met de schilderkunst van Peter Paul Rubens in aanraking kwam, staat vast.

Zijn werk bestaat uit ca. 200 portretten en uit ca. 50 portretachtige genrevoorstellingen (dit zijn gefantaseerde voorstellingen). Omdat zijn opdrachtgevers zeer belangrijke posities hadden in het dagelijkse leven wijst erop dat Frans Hals een gerespecteerd man is geweest. Uit verschillende archiefstukken blijkt ook dat hij herhaaldelijk in financiële moeilijkheden is geraakt. Vanaf 1662 – hij was toen mogelijk tachtig jaar geworden – ontving hij van de burgemeester van Haarlem jaarlijks geldelijke steun.

Over de vóór 1610 ontstane werken is niets bekend. Zijn eerste gedateerde werk is een fragment van het Portret van Jacobus Zaffius (Frans Hals Museum, Haarlem) uit 1611.

Het vroegste schuttersstuk, de Maaltijd van officieren van de St.-Jorisdoelen (1616, Frans Hals Museum, Haarlem), vertoont de kenmerken van een rijp meesterwerk. Tussen 1616 en 1664 heeft Hals negen grote groepsportretten geschilderd. Twee groepsportretten, dat van de Regenten en van de Regentessen van het oudemannenhuis (beide ca. 1664, Frans Hals Museum, Haarlem), brengen de schilder op dezelfde hoogte als het late meesterschap van Titiaan en Rembrandt.

Wat het gebruik van kleuren (coloriet) betreft verdelen we het werk van Hals op in drie perioden:

  • De schilderijen uit de eerste tijd (vóór 1625) zijn kleurig, maar vrij zwaar van toon, met zwarte en rode accenten.
  • De werken die tussen 1625 en 1640 ontstaan rekenen we tot een blonde periode, waarin het stralend open licht en de uitbundigheid overheersen. Na 1640 neemt de voorliefde voor bonte kleuren af. Dit kenmerk vinden we bij alle 17de-eeuwse Hollandse schilders terug. Sindsdien overheersen zwarte kostuums met witte kragen en effen bruingrijze achtergronden.
  • In zijn laatste periode (na 1660) worden de portretten eerder geschetst dan geschilderd. De kleuren zwarte en wit met toetsen van oker en rood overheersen.

    Er is geen enkele tekening van de hand van Frans Hals bewaard gebleven waarvan met met zekerheid kan zeggen dat ze door de schilder gemaakt is. Hoogstwaarschijnlijk werkte hij zonder voorstudies te maken.

 

Lees verder
Werken in het archief (8)