Rajlich, Tomas
Jankov, 1940
Biografie: Tomas Rajlich
Rajlich kwam na de Praagse lente in 1969 naar Nederland en vestigde zich in Den Haag. Al in 1971 wijdde het Gemeentemuseum in de reeks ‘Haagse Ateliers’ een tentoonstelling aan zijn werk. Sindsdien heeft de band met Rajlich zich verdiept. Dit leidde in 1994 tot de uitreiking van de Ouborgprijs (in samenwerking met Stroom HCBK) voor zijn gehele oeuvre en heeft nu geresulteerd in de genereuze schenking van de kunstenaar, bestaande uit honderd tekeningen. Doordat deze gift werken bevat uit alle perioden van zijn carrière, is de ontwikkeling van Rajlich als kunstenaar duidelijk waar te nemen. In de vroege jaren zeventig maakt Rajlich voornamelijk inkttekeningen op papier, waarin een lijnenstructuur (vaak een raster) centraal staat. Met de tekeningen als uitgangspunt, ontwikkelt Rajlich zich spoedig tot schilder. In de loop van de jaren zeventig wordt Rajlich een van de belangrijkste vertegenwoordigers van wat toen de ‘fundamentele schilderkunstÂ’ werd genoemd. Hierbij staat het onderzoek naar de formele aspecten - als schaal, lijn, vorm, kleur en materiaal - van het schilderen centraal. Grote voorbeelden voor de fundamentele schilders waren Mondriaan en Malevich. Rajlich schildert in deze periode met dunne witte of grijs-witte verf over het – getekende – raster, waardoor dit zichtbaar blijft. Hij weet de vrijheid van de losse verfstreken met de ordening van het raster te verenigen. In de loop der jaren ‘70 en ‘80 wijzigt zich de balans. Rajlich blijft lijnenstructuren tekenen, waar hij over heen schildert. De verf die hij gebruikt wordt echter steeds dikker, waardoor het raster niet meer door de verf heen waar te nemen is. Naast de ondertekeningen voor zijn schilderijen, blijft Tomas Rajlich gedurende zijn gehele loopbaan ook werk produceren, waarbij hij alleen met inkt of potlood werkt. De tekeningen die nu worden getoond, geven een beeld van een oeuvre dat indrukwekkend consequent, samenhangend en tegelijkertijd gevarieerd is.